- συνδετικός ιστός
- (Ιατρ.). Μια σημαντική και μεγάλη ομάδα ιστών, που συμμετέχουν στη δομή του ανθρώπινου οργανισμού. Οι διάφοροι τύποι σ. ι. προέρχονται όλοι από ένα εμβρυϊκό ιστό, το μεσέγχυμα. Ο σ.ι. αποτελείται από κύτταρα με διάφορα χαρακτηριστικά και μεσοκυττάριο ουσία, η οποία αποτελείται από άμορφη θεμέλια ουσία και ίνες ποικίλης μορφής. Ο σ.ι. αποτελεί βασικά τον σκελετό υποστήριξης των διάφορων οργάνων, τους χιτώνες που τα τυλίγουν, τα χωρίσματα που ξεχωρίζουν τα διάφορα μέρη τους. Εκτός αυτών είναι βασικό συστατικό των τοιχωμάτων των αιμοφόρων και λεμφικών αγγείων· σχηματίζει τους τένοντες, τους συνδέσμους και τις απονευρώσεις. Τα οστά και οι χόνδροι αποτελούνται ολοκληρωτικά από σ.ι. ειδικού τύπου. Εκτός της στατικής λειτουργίας, που αναφέρθηκε, ο σ.ι. προστατεύει τον οργανισμό από λοιμώξεις, επεμβαίνει στις διεργασίες αποκατάστασης των ιστών, στους οποίους εξασφαλίζει τα αναγκαία θρεπτικά υλικά.
Διακρίνονται διάφοροι τύποι σ.ι., ανάλογα με το είδος της μεσοκυττάριου ουσίας και τις ιδιότητες των κυττάρων του. Τυπικός σ.ι. είναι ο ινώδης, στη μεσοκυττάριο ουσία του οποίου βρίσκονται διάφοροι τύποι μικροσκοπικών ινών: κολλαγόνοι, ελαστικές και δικτυωτές. Τα στοιχεία αυτά βρίσκονται σε διαφορετικές ποσότητες στις διάφορες περιοχές των οργάνων και χαρακτηρίζουν αντίστοιχα τον κολλαγόνο ή ινώδη κατά δεσμίδες σ. ι. που αποτελεί το υποστήριγμα όλων των οργάνων και σχηματίζει τις απονευρώσεις, τους τένοντες, τους συνδέσμους κ.ά. Τον ελαστικό ιστό από τον οποίο αποτελούνται, π.χ., μερικοί χιτώνες των αιμοφόρων αγγείων, και τον δικτυωτό ιστό, που βρίσκεται κυρίως στα αιμοποιητικά όργανα, στο συκώτι κ.ά. Τα κύτταρα των ινωδών σ.ι. αντιπροσωπεύονται από ινοκύτταρα ή ινοβλάστες, τα οποία κατά την επικρατούσα άποψη σχηματίζουν τις κολλαγόνους ίνες, και από πολλά άλλα κύτταρα (ιστιοκύτταρα, πλασματοκύτταρα κ.ά.) που έχουν φαγοκυτταρικές και μεταναστευτικές ιδιότητες και περιλαμβάνονται στο δικτυοενδοθηλιακό σύστημα. Στους ιστούς αυτούς ανήκει και ο λιπώδης, που είναι φτωχός σε ίνες και χαρακτηρίζεται από πολυάριθμα κύτταρα, γεμάτα από ουδέτερα λίπη. Ο ιστός αυτός, που μεταξύ των άλλων αφθονεί στον υποδόριο ιστό, αποτελεί μια σημαντική εφεδρεία ενέργειας, εξαιτίας του περιεχόμενου του σε λιπίδια. Άλλος τύπος σ.ι. είναι ο χρωμοφόρος, στα κύτταρα του οποίου περιέχονται πολυάριθμα κοκκία χρωστικής. Στους σ.ι., όπως ειπώθηκε ανήκουν και ο χονδρικός και ο οστίτης ιστός. Από πολλές απόψεις μπορεί να θεωρηθεί ότι ανήκει σ’ αυτή την ομάδα ιστών και το αίμα, η θεμέλια ουσία του οποίου θα αντιπροσωπευόταν από το πλάσμα και του οποίου τα κύτταρα βρίσκονται σε στενή σχέση με εκείνα του δικτυοενδοθηλιακού συστήματος.
Αριστερά, συνδετικός ιστός, όπως φαίνεται με κοινό μικροσκόπιο (χρώση με ουδέτερο ερυθρό)? 1) κολλαγο΄νες ίνες? 2) ελαστικές ίνες? 3) ινοβλάστες? 4) μακροφάγα? 5) ιστοκύτταρα? 6) ηωσινόφιλο? 7) λεμφοκύτταρο? 8) λιπώδη κύτταρα? 9) αιμοφόρο τριχοειδές με ερυθρά αιμοσφαίρια. Δεξιά, κολλαγόνες ίνες όπως φαίνονται με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο.
Dictionary of Greek. 2013.